قرآن کتابی است برای خواندن، فهمیدن و عمل کردن. کتابی که اگر بارها و بارها خوانده شود باز در لا به لای کلمات آن حرفی نو برای گفتن دارد. قوانین قرآن بسیارند و فهم آنها برای بشر ممکن است، در صورتی که به درستی بخواند و بخواهد که بفهمد. یکی از قوانین عمومی که در قرآن مورد توجه جدی قرار گرفته است “جبران نیکیها” است. قانونی طبیعی که اگر به خوبی مورد توجه واقع گردد سعادت دنیا و آخرت مردمان را به همراه خواهد داشت. این قانون زیبا در آیه 60 سوره الرحمن با بیانی بلیغ و در اوج فصاحت در کوتاهترین عبارت این گونه بیان شده است: «هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسان».
نقش و اهمیت نماز در دین نشان دهنده عظمت و استحکام این حبل متین و ریسمان استوار میان زمین و آسمان است. ریسمان دیگر اعمال ارزشی برای صعود انسان به افق بلند سعادت کافی نیست; ولی نردبان نماز، افزون بر آن که به تنهایی وسیله عروج است، می تواند ثقل و سنگینی بقیه اعمال را نیز متحمل گردد. این حقیقت به جوهره نماز باز می گردد و با عدالت خداوند هیچ گونه ناسازگاری ندارد .
ماجرای نمازی که بر صورت صاحبش زده میشود
در ادبیات عرفانی و عبادی بین دو مفهوم «مقبول» و «صحیح» تفاوت بسیاری وجود دارد و هر کدام از این مفاهیم دارای مراتبی است .
ذکر صلوات بر محمد و آل محمد(صلیاللهعلیهوآله) از اذکاری است که روح متعالی بشر به آن نیازمند است. اما آنچه که در این نوشتار مطرح شده، گوشهای از فضایل و فواید صلوات از منظر قرآن، احادیث و… میباشد.
طریقه گفتن صلوات در احادیث بیشماری مطرح شده و ذکر تمامی آن از حوصله این نوشتار خارج است، لذا به یکی از آنها اشاره میکنیم: پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) درباره صلوات کامل فرمودند: هرگز برای من صلوات ناقص نفرستید! اصحاب گفتند: صلوات ناقص چگونه است؟ فرمودند: اینکه فقط بگویید: «اللهم صلی علی محمد» بلکه صلوات کامل آن است که بگویید: «اللهم صلی علی محمد و آل محمد».[1]
سؤالی که در اینجا مطرح است، این است که در چه زمانی و مکانی لازم است صلوات بفرستیم؟ آنچه از احادیث استفاده میشود،
ذکر صلوات در همه زمانها و مکانها توصیه شده و مهمترین آنها عبارتند از:
1. در هر جایی که اسم مبارک پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) به میان آید، چه آنکه خودش به زبان جاری کند و یا از دیگری بشنود، که در چنین مواردی فرستادن صلوات لازم است.
2. هرکلامی که دارای رتبه و مقامی باشد همانند خطبهها که مشتمل بر حمد و ثنای الهی باشد و اگر صلوات به رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) نباشد، ابتر و مقطوع از خیر و برکت خواهد بود.
3. در ابتدای وضو ذکر صلوات بسیار نیکو خواهد بود.
4. در وقت مرور به مسجد، ذکر صلوات بسیار پسندیده است.
5. در تعقیب همۀ نمازها عموما و در تعقیب نماز مغرب و صبح خصوصا ذکر صلوات تاکید شده است.
6. پیش از شروع دعا و نیایش.
این امر بر کسی پوشیده نیست که همسر خوب یکی از بزرگترین نعمت های خداوند متعال است که باعث آرامش و سعادت ما می شود. در همین زمینه پیامبر خدا صلی الله علیه وآله میفرمایند: «مِن سَعادَةِ المرءِالزُّوجَةُالصالحة؛(1) از سعادت مرد، داشتن همسر صالح است.»
از آنجا كه انسان هر چه بیشتر نسبت به همسر شایستة خویش شناخت و معرفت داشته باشد رضایتش از وی بیشتر میشود، نیاز داریم كه ویژگی ها و صفات یک همسر خوب و شایسته، در فصلی مستقل مورد بحث و كاوش قرار گیرد.
1. ایمان و تدین
قال رسول الله صلی الله علیه وآله: «مَن تَزَوَّجَ اِمرَأَةً لا یَتَزوَّجَها اِلّا لِجَمالِها لَم یَرَ فیها ما یُحِبُّ وَ مَن تَزَوَّجَها لِمالِها لا یَتَزِوَّجَها اِلّا لَهُ وَكَلَهُ اللهُ اِلیهِ، فَعَلَیكُم بذاتِ الدّین(2)؛ هر كه با زنی به خاطر زیباییش ازدواج كند دلخواه را در او نبیند و هر كه با زنی به خاطر مال و ثروتش ازدواج كند خداوند او را به همان مال و ثروت واگذارد پس بر شما باد به ازدواج با زنان متدین».
وقتی به این حدیث نورانی دقت می کنیم گیر بسیاری از زندگی های از هم پاشیده این روزها را می بینیم ، بعضی از جوانان برای مال و ثروت طرف مقابل ازدواج میکنند و بعد از گذشت چند صباحی می بینند این زندگی خیلی جدی تر از این حرف هاست و تاب تحمل همدیگر را ندارند و و جدا می شوند ، اما کسی که دیانت و معنویت را اساس انتخاب خود قرار می دهد هر روز بیش از پیش احساس خوشبختی می کند البته به شرطی که ایمان ها واقعی باشد و فقط برای ظاهر سازی نباشد که آن هم خود ماجرایی دیگر است .
2. اصالت و فرهنگ خانوادگی
پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله فرمودند: «إیَّاكُمْ وَ خَضْرَاءَالدِّمَنِ؛(3) از سبزههایی که در زبالهدانی میرویند، بپرهیزید.» سوال شد یا رسول الله! خضراء الدمن چه كسی است؟ فرمودند: «زن خوش سیمایی كه در خاندان و خانوادهای پست، تولد یافته باشد.»
با توجه به این رهنمود رسول گرامی اسلام، همسر انسان باید در خانوادهای با اصالت و با فرهنگ رشد كرده باشد تا فطرت پاك و خدادادیش دچار تغییرات محیطی و رذائل حاكم بر چنین خانوادههایی نشود. البته پیداست كه مراد از خانواده پست، خانوادهای است كه از مزایای انسانی مانند عقل، فهم، ادب، اندیشه، جوانمردی و دینداری بیبهره باشند؛ نه از مال و ثروت.
پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله فرمودند: هر كه با زنی به خاطر زیباییش ازدواج كند دلخواه را در او نبیند و هر كه با زنی به خاطر مال و ثروتش ازدواج كند خداوند او را به همان مال و ثروت واگذارد پس بر شما باد به ازدواج با زنان متدین»
نبی مكرم اسلام صلی الله علیه وآله در حدیثی میفرمایند: «تَزَوَّجُوا فِی الحجزِ الصّالِحِ، فَإِنَّ العِرقَ دَسّاسٌ(4؛ با خانواده خوب و شایسته وصلت كنید زیرا خون اثر دارد (اخلاق پدران به فرزندان منتقل میشود.).» این روایت به قدری گویا و روشن است كه نیازی به هیچ گونه توضیح ندارد.
3. كمخرج و کم مهریه
از جمله صفات پسندیده همسر صالحه و شایسته انسان، كمخرج بودن و رعایت اقتصاد در هر شرایطی از زندگی است. این تعادل در اقتصاد میتواند در جاهای مختلفی خود را نشان دهد. كسی كه به مشقت افتادن همسر خود را نمیخواهد، همسری با خیر و بركت است. امام صادق علیه السلام در این باره میفرمایند: «مِن بَرَكَةِ الْمَرْأَةِ خِفَّةُ مّئُونَتِها؛(5) از بركت زن كم خرج بودن او است.» البته این موضوع به صورت عملی نیز به اثبات رسیده است كه به هر اندازه چشم و همچشمیها و ولخرجی ها كمتر باشد، صمیمیت و خوشبختی یك خانواده هم بیشتر است.
این موضوع، میتواند مصداق های مختلفی را در بر گیرد كه از آن جمله، در میزان مهریه قابل بررسی است. اگر مهریه همسر، مناسب با شأن و منزلت واقعی وی باشد می تواند نقش فزایندهای در میزان مناسبات زوجین ایفا كند همچنان كه نبی مكرم اسلام صلی الله علیه وآله فرمودهاند: «اَفضَلُ نِساءِ اُمَّتی اَصَبَحُهنَّ وَجهاً وَ اَقَلَّهُنَّ مَهراً؛(6) بهترین زنان امت من، خوبروترین و كم مهریهترین آنها است» یا در نقطه مقابل آن امام صادق علیه السلام میفرمایند: «اَمّا شُوْمُ المَرْأةِ فَكَثْرَةُ مَهْرِها(9)؛ شومی و ناخجستگی زن، زیاد بودن مهریهاش است.»
پی نوشت ها:
1) اصول کافی، شیخ کلینی، چاپ 8 جلدی، دار الکتب الاسلامیة، ج 5، ص 337، ح 4
2) التهذیب، شیخ طوسی، دار الکتب الاسلامیه، تهران، چاپ چهارم، ج 7،ص 399، ح 1
3) من لا یحضر الفقیه، شیخ صدوق، قم، 1403 هـ . ق، جامعه مدرسین، ج 3، ص 391، ح 4377
4) مكارم الاخلاق، حسین بن طبرسی، شریف، قم، رضی، ص 197.
5) كافی، ج 5، ص 564، ح 37.
6) كافی، ج 5، ص 324، ح 4، فقیه، ج 3، ص85، ح 4356؛ تهذیب، ج 7، ص 404، ح 24
<< 1 ... 112 113 114 ...115 ...116 117 118 ...119 ...120 121 122 ... 231 >>